Oświetlenie magazynu odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu efektywności operacyjnej, bezpieczeństwa pracowników oraz optymalizacji kosztów energetycznych. Właściwy dobór systemów oświetleniowych wpływa na komfort pracy, precyzję wykonywanych zadań oraz ogólną wydajność procesów magazynowych. W niniejszym artykule omówimy, jakie rodzaje oświetlenia są stosowane w magazynach, jakie normy i przepisy regulują te kwestie oraz na co zwrócić uwagę przy planowaniu i modernizacji systemów oświetleniowych.

Rodzaje oświetlenia stosowanego w magazynach

W magazynach stosuje się różne typy oświetlenia, dostosowane do specyfiki działalności, wysokości składowania oraz wymagań dotyczących natężenia światła. Do najczęściej wykorzystywanych należą:

Oświetlenie LED

Technologia LED (Light Emitting Diode) zyskuje na popularności w sektorze magazynowym ze względu na swoją efektywność energetyczną, długą żywotność oraz możliwość dostosowania parametrów świetlnych do indywidualnych potrzeb. Oprawy LED zużywają nawet o 60–80% mniej energii w porównaniu do starszych technologii, co przekłada się na znaczne oszczędności kosztów operacyjnych.

Oświetlenie fluorescencyjne

Tradycyjne świetlówki fluorescencyjne były powszechnie stosowane w magazynach ze względu na relatywnie niskie koszty inwestycyjne. Jednak ich krótsza żywotność oraz wyższe zużycie energii w porównaniu z technologią LED sprawiają, że są one stopniowo zastępowane nowocześniejszymi rozwiązaniami.

Oświetlenie metalohalogenkowe

Lampy metalohalogenkowe charakteryzują się wysoką wydajnością świetlną i dobrą jakością światła. Jednak ich długi czas rozgrzewania oraz wyższe zużycie energii sprawiają, że coraz częściej ustępują miejsca oprawom LED.

Ile luksów na magazynie?

Natężenie oświetlenia w magazynach jest regulowane przez normy europejskie, takie jak PN-EN 12464-1, które określają minimalne wartości natężenia światła (w luksach) dla różnych obszarów magazynu. Wymagane minimum to 100 lx – 200 lx, w strefach pakowania i wysyłek rekomendowane jest natomiast oświetlenie o natężeniu 300 lx, przy niższym nie da się bowiem bez wysiłku przeczytać tekstu na etykiecie.

Ile lumenów na m² magazynu?

Lumen (lm) to jednostka miary strumienia świetlnego emitowanego przez źródło światła. Aby obliczyć wymaganą ilość lumenów na metr kwadratowy (m²) w magazynie, należy pomnożyć zalecane natężenie oświetlenia (lx) przez powierzchnię. Na przykład, dla strefy o wymaganym natężeniu 200 lx i powierzchni 100 m², potrzebny strumień świetlny wynosi 20 000 lm. Warto jednak pamiętać, że rzeczywiste zapotrzebowanie na lumeny może się różnić w zależności od efektywności opraw oświetleniowych oraz specyfiki danego magazynu.

Jakie natężenie światła w magazynie?

Natężenie światła w magazynie powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych zadań oraz specyfiki przestrzeni. W strefach o niższych wymaganiach, takich jak alejki między regałami, minimalne natężenie wynosi 150 lx, podczas gdy w obszarach wymagających precyzji, takich jak strefy pakowania i wysyłki, zalecane jest 300 lx. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej równomierności oświetlenia, aby uniknąć cieni i kontrastów, które mogą wpływać na komfort i bezpieczeństwo pracy.

Czynniki wpływające na wybór oświetlenia w magazynie

Przy wyborze odpowiedniego systemu oświetleniowego dla magazynu należy wziąć pod uwagę kilka kluczowych aspektów:

Efektywność energetyczna

Wysoka efektywność energetyczna opraw oświetleniowych przekłada się na niższe koszty eksploatacyjne oraz mniejsze obciążenie dla środowiska. Technologia LED wyróżnia się pod tym względem, oferując znaczną redukcję zużycia energii w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami.

Żywotność opraw

Dłuższa żywotność opraw oświetleniowych oznacza rzadszą konieczność ich wymiany, co przekłada się na niższe koszty utrzymania oraz mniejsze zakłócenia w pracy magazynu. Oprawy LED charakteryzują się długą żywotnością, co czyni je atrakcyjnym wyborem dla obiektów przemysłowych.

Odporność na warunki środowiskowe

Magazyny mogą być narażone na różne czynniki, takie jak kurz, wilgoć czy wahania temperatury. Wybór opraw o odpowiedniej klasie szczelności (IP) i odporności na warunki środowiskowe zapewnia ich długotrwałe i bezawaryjne działanie.

Normy i przepisy dotyczące oświetlenia w magazynach

W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, obowiązuje norma PN-EN 12464-1:2012, która określa wymagania dotyczące oświetlenia wnętrz, w tym magazynów. Kluczowe parametry tej normy to:

Natężenie oświetlenia (lux): Minimalne wartości zależą od rodzaju wykonywanych zadań:
- Ogólne operacje magazynowe: 100–200 lx.
- Strefy wysokiego składowania: 200 lx.
- Drogi bez ruchu pieszego: 20 lx.
- Drogi z ruchem pieszym: 150 lx.
- Stanowiska pakowania i wysyłki: 300 lx.
Równomierność oświetlenia: Oświetlenie powinno być równomierne na całej powierzchni roboczej, aby uniknąć cieni i kontrastów, które mogą wpływać na komfort i bezpieczeństwo pracy.
Unikanie olśnienia: Należy stosować środki zapobiegające olśnieniu, takie jak osłony na źródłach światła, odpowiednie rozmieszczenie opraw oraz unikanie połyskujących powierzchni odbijających światło.
Temperatura barwowa i wskaźnik oddawania barw (CRI): Oświetlenie powinno umożliwiać prawidłowe rozpoznawanie kolorów, co jest istotne przy odczytywaniu etykiet czy identyfikacji produktów.

Przeczytaj także:

Spełnienie powyższych wymagań jest kluczowe dla zapewnienia odpowiednich warunków pracy w magazynie.

Typy oświetlenia stosowane w magazynach

Współczesne magazyny coraz częściej korzystają z nowoczesnych technologii oświetleniowych, które łączą efektywność energetyczną z wysoką jakością światła. Najczęściej stosowane rozwiązania to:

Oświetlenie LED: Charakteryzuje się wysoką efektywnością energetyczną, długą żywotnością oraz możliwością dostosowania parametrów światła do potrzeb użytkownika. LED-y są również bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne i częste włączanie/wyłączanie.
Oprawy liniowe o eliptycznym kącie rozsyłu: Są idealne do oświetlania wąskich przejść między regałami, zapewniając równomierne oświetlenie na całej długości korytarza.
Systemy sterowania oświetleniem: Integracja oświetlenia z czujnikami ruchu i światła dziennego pozwala na automatyczne dostosowanie natężenia światła do aktualnych warunków, co prowadzi do dodatkowych oszczędności energii.

Wprowadzenie tych technologii nie tylko poprawia warunki pracy, ale także przyczynia się do znacznych oszczędności energetycznych.

Projektowanie systemów oświetleniowych w magazynach

Przy projektowaniu oświetlenia magazynu należy uwzględnić kilka kluczowych aspektów:

Analiza potrzeb: Określenie rodzaju wykonywanych zadań, wysokości składowania, układu regałów oraz natężenia ruchu pozwala na dostosowanie systemu oświetleniowego do specyfiki magazynu.
Rozmieszczenie opraw: Oprawy powinny być rozmieszczone tak, aby zapewnić równomierne oświetlenie, unikając cieni i miejsc niedoświetlonych. Ważne jest również, aby oprawy nie stanowiły przeszkody dla ruchu towarów i pojazdów magazynowych.
Wybór odpowiednich opraw: W zależności od potrzeb, można zastosować oprawy o różnym kącie rozsyłu światła, mocy czy sposobie montażu.
Integracja z systemami zarządzania budynkiem: Połączenie oświetlenia z inteligentnymi systemami zarządzania pozwala na optymalizację zużycia energii oraz dostosowanie parametrów oświetlenia do bieżących potrzeb.