Pomiary oświetlenia w pytaniach i odpowiedziach

Spis tematów:

Pomiar wstępny i pomiar właściwy oświetlenia.
Korzyści wynikające z dobrego oświetlenia.
Pomiar oświetlenia? Co tak naprawdę mierzymy?
Oświetlenie na stanowiskach pracy wg normy PN-EN 12464.
Po co wykonujemy badanie oświetlenia?
Pomiary odbiorcze oświetlenia.
Okresowe sprawdzenie oświetlenia ogólnego.
Jak często należy wykonywać pomiar oświetlenia ogólnego?
Jak często należy wykonywać pomiar oświetlenia awaryjnego?
Czy pomiary oświetlenia należy wykonywać w dzień czy po zapadnięciu zmroku?

1. Pomiar wstępny i pomiar właściwy oświetlenia

Odwiedzając naszych klientów, coraz częściej mamy do czynienia z sytuacją, gdy zastane w danym pomieszczeniu oświetlenie nie spełnia norm w zakresie poziomu oświetlenia.
Nie chcemy niepotrzebnie nie obciążać klienta kosztami wykonania szczegółowych pomiarów oświetlenia. Zazwyczaj pomiar dokonuje się na każdym metrze kwadratowym badanej powierzchni. Wykonujemy kilkanaście punktowych pomiarów w pomieszczeniu i informujemy klienta jakie są szanse na pozytywne przejęcie przez pomiary. Informujemy i jak należy zmodernizować istniejące oświetlenia.

Po wykonaniu wstępnego przeglądu oświetlenia informujemy klienta o ewentualnych kosztach poprawy lub wymiany oświetlenia. Jesteśmy w stanie wykonać modernizację oświetlenia i pomóc w zakupie lamp i źródeł światła. Po instalacji umawiamy się na kolejny, właściwy pomiar oświetlenia i dopiero z niego sporzadzamy właściwy protokół z pomiarów oświetlenia.
Jeśli zastane oświetlenie nie wymaga modernizacji to sporządzamy protokół z pomiaru oświetlenia zastanego. Pomiary oświetlenia sztucznego dokonywane są zawsze po zachodzie słońca.

2. Korzyści wynikające z dobrego oświetlenia

Istnieje szereg korzyści jakie przemawiają za potrzebą wykonywania okresowych pomiarów oświetlenia. Wśród nich zaliczamy:

wpływ dobrego oświetlenie na samopoczucie pracujących ludzi oraz uzyskanie wyższego poziomu produkcji pod względem ilościowym oraz jakościowym
zmniejsza ryzyko wypadku w pracy,
wpływa na dobre samopoczucie i przyjemne odczucia człowieka w określonym pomieszczeniu,
ułatwia właściwego rozróżniania barw (ma to szczególne znaczenie np. w zakładach produkcyjnych, biurach, w szkołach),
zapobiega potrzebie wytężania wzroku, a tym samym przedwczesnemu jego osłabieniu,
ułatwia eksploatacje i konserwację maszyn i urządzeń produkcyjnych,
usprawnienia transport wewnątrz zakładu.

3. Pomiar oświetlenia? Co tak naprawdę mierzymy?

Wykonujemy pomiary oświetlenia w zakresie:
1. oświetlenia ogólnego, awaryjnego i ewakuacyjnego;
2. natężenia i równomierności oświetlenia pomieszczeń;
3. natężenia i równomierności oświetlenia na stanowiskach pracy;
4. pomiary równomierności i luminacji oświetlenia oraz współczynników odbicia.

Wykonujemy pomiary oświetlenia między innymi w następujących obiektach:

w hotelach, restauracjach,
– na powierzchniach handlowych i magazynowych,
– w żłobkach, przedszkolach i szkołach,
– pomiary oświetlenia ewakuacyjnego wg PN-EN 1838 (w powyższych pomieszczeniach),
– pomiary i przegląd oświetlenia awaryjnego (w powyższych pomieszczeniach),
– oraz oświetlenie stanowiskowe w dowolnych przestrzeniach gdzie pracują ludzie.

4. Oświetlenie na stanowiskach pracy wg normy PN-EN 12464.

Oświetlenie, w przeciwieństwie do czynników w zakresie hałasy i zapylenie nie jest niebezpiecznym fizycznym czynnikiem środowiska pracy, lecz jest zaliczane do czynników uciążliwych. Z tego tez powodu nie ma ścisłych przepisów określających graniczne okresy w których należy wykonywać okresowe pomiary. Jednak niewłaściwe oświetlenie stanowisk pracy prowadzi do nadmiernego zmęczenia narządu wzroku. Dolegliwości wzroku i spadek wydajności pracy może powodować pogłębienie wad wzroku. Czynnik ten występuje na każdym stanowisku pracy. Pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia oświetlenia elektrycznego o parametrach zgodnych z polskimi normami.

Mówi o tym paragraf 26 ust. 2 Rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (t.j. Dz. U. 2003 Nr 169 poz. 1650) ze zm.

5. Po co wykonujemy sprawdzenia oświetlenia?

Wykonując pomiary uzyskujemy informacje o stanie technicznym badanych urządzeń. Dobry stan techniczny eksploatowanych urządzeń jest gwarancją ich bezawaryjnej i bezpiecznej pracy przez wiele lat. Pomiary w okresie eksploatacji służą dla oceny aktualnego stanu technicznego urządzeń oświetleniowych pod względem niezawodności i bezpieczeństwa pracy.

Dokonywanie okresowych pomiarów oświetlenia jest bezwzględnie wymagane w dwóch przypadkach:
– modernizacji istniejącego oświetlenia;
– uruchamianiu nowego oświetlenia.

6. Pomiary odbiorcze oświetlenia

Badania i pomiary odbiorcze dotyczą instalacji lub urządzeń elektrycznych (w naszym przypadku oświetleniowych) nowo instalowanych lub modernizowanych. Mają one potwierdzić ich przydatność i gotowość do eksploatacji w miejscu zainstalowania.

7. Pomiary okresowe oświetlenia ogólnego

Badania eksploatacyjne okresowe mają na celu sprawdzenie, czy stan techniczny instalacji oświetleniowej. Badamy czy w trakcie eksploatacji ich stan nie uległ pogorszeniu w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ich dalszego bezpiecznego użytkowania. Okresowe sprawdzenie i próby instalacji oraz urządzeń elektrycznych powinny dać odpowiedź na pytanie, czy wymagania stawiane instalacji (urządzeniu) są zachowane w czasie ich użytkowania.

8. Jak często należy wykonywać pomiary oświetlenia?

Oświetlenie jest zaliczane do czynników uciążliwych w środowisku pracy. Wobec czego nie stosuje się do pomiarów tego czynnika, zapisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 73, poz. 645 z późn. zm.). Dokument określa, jakie jednostki takie pomiary mogą wykonywać oraz podaje czasookresy wykonywanych pomiarów.

Zgodnie z § 26 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.

Jest to przepis, który obliguje pracodawcę do przeprowadzenia pomiarów natężenia oświetlenie i porównania wyników z podanymi wartościami w PN PN-EN 12464-1:2004. Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.

Pomiary natężenia oświetlenia wykonuje się przy tworzeniu stanowisk pracy, po dokonaniu modernizacji oświetlenia na stanowisku pracy lub dodaniu nowego źródła światła. Obowiązujące przepisy nie wyznaczają częstotliwość wykonywania pomiarów natężenia oświetlenia i jeżeli nie dokonywane są modernizacje oświetlenia to nie ma potrzeby wykonywania pomiarów.

Ostateczną decyzję co do częstotliwości wykonywania pomiarów natężenia oświetlenia zawsze może podjąć pracodawca, mając na uwadze zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Ponieważ w przeciwieństwie do pomiarów instalacji elektrycznej, częstotliwość wykonywania pomiarów oświetlenia nie jest ustalona to mając na uwadze zdrowie pracowników, pomiary oświetlenia można wykonywać wraz z pomiarami instalacji elektrycznej.

Przy okazji przypominamy że pomiary instalacji elektrycznej są wymagane i powinny być przeprowadzane w każdym obiekcie budowlanym co 5 lat.
źródło: www.bhp.abc.com.pl

9. Jak często należy wykonywać pomiar oświetlenia awaryjnego?

Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U nr 80 z dnia 21 kwietnia 2006 r. poz. 563). Oświetlenie awaryjne należy do urządzeń p.poż (Roz. 1, paragraf 2, ust. 7) i zgodnie z tym wszystkie urządzenia p.poż powinny być poddawana przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym nie rzadziej niż raz w roku i muszą spełniać wymagania Polskich Norm.

10. Czy pomiary oświetlenia należy wykonywać w dzień czy po zapadnięciu zmroku?

Pomiary oświetlenia można wykonywać w dwóch przypadkach. Po pierwsze pomiary oświetlenia mogą wykonywać projektanci oświetlenia na etapie projektowania oświetlenia >>>
czytaj: Czy pomiary oświetlenia należy wykonać w dzień czy po zapadnięciu zmroku?